havadurum

Beyninizi Kandırıp, Küçük Bir Hayvanın Kolunuzda Zıpladığını Zannetmesini Sağlayın

Beyinlerimizdeki vücut haritası epey hatalı.

4058

 

 

 

Garip duraksamalardan herkes nefret eder ve beyniniz de bu konuda farklı değil. Zihin gözü, ölü bölgeleri doldurmaya kalkışır; fakat her zaman çok isabetli olmaz. Mesela şunu deneyin: Bir arkadaşınız, önce bileğinizin yakınına ve ardından dirseğinize olmak üzere; kolunuzun ön kısmına birkaç defa hafifçe dokunsun. Kafanız, kendinden emin bir şekilde bir şeyin kolunuzdan yukarı doğru kaçtığını iddia edecektir. Bu şaka, kolun ön kısmının orta bölgesi uyuşmuş olsa bile işe yarar.

 

Sinirbilimciler, bu kandırmacayı cilt tavşanı yanılsaması şeklinde adlandırıyor. Bu afacan, beyninizdeki yanlış kol haritası sebebiyle ortaya çıkıyor. Kolunuzun ön tarafındaki duyusal sinirler, birbirinden 1 santimetre uzaklıkta olan uyaranları ayırt edebiliyor (karşılaştırma yapmak gerekirse; parmak ucunuzun hassaslık çözünürlüğü 1 milimetre). Kolun tam doğru olmayan ölçüleri, kolunuza baktığınız zaman sorun olmaz. Fakat kafanızı çevirirseniz, beyniniz varsayımlara bel bağlamak zorunda kalır: Bileğinizdeki cisim dirseğinize taşınmamış, oraya koşmuş olmalı.

 

Bu kafa karışıklığının kanıtını, vücudun zihinsel haritasının yer aldığı bedensel-duyusal kortekste görüyoruz. Arkadaşınız kolunuzun ön kısmının merkezine ister gerçekten dokunsun, ister siz dokunduğunu zannedin; fMRI taramalarında aynı korteks bölgesi aydınlanıyor. Fakat kolunuzun üstündeki şeyin her zaman yanılsama olduğunu varsaymayın; bu dünyada bir sürü börtü böcek var ve sadece dokunmakla kalmayabiliyorlar.

 

Kaynak:

Sara Chodosh/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu