Bilim dünyası ve uzmanlardan Assos'taki çalışmaları durdurma çağrısı

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi`nde düzenlenen basın toplantısında, Doğal ve kültürel mirasın korunması ile ilgili farklı meslek dallarından 23 uzman ve bilim insanı tarafından hazırlanan "Assos için çağrı" başlıklı bildiri açıklandı. Bildiri, Assos Dostları Grubu Sözcüsü Cem Tüzün tarafından açıklanırken, toplantıda yapılan çalışmanın hukuksal sorunları da Avukat Pervin Çelik tarafından değerlendirildi. Avukat Pervin Çelik Koruma Kurulu`nun görev ihmali, Çanakkale Valiliği Afet işleri müdürlüğünün rapor hazırlama ihalesi ve Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliğinin uygulama işi ihalesindeki yanlışlıklar ve eksikliklerle ilgili üç ayrı dava hazırladıklarını, önümüzdeki bir kaç gün içinde dosyaların tamamlanıp yargıya başvurulacağını açıkladı.

İşte o bildiri….

ASSOS İÇİN ÇAĞRI!

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Assos Antik Kenti, kayalar üzerinde yükselen akropolü ve korunmuş arkeolojik kalıntılarıyla önemli bir kültürel peyzaj alanıdır. Son günlerde Assos, limanın sırtlarındaki yamaçların tahribatı ile gündemdedir. 1. derece doğal ve arkeolojik sitlerde yalnız bilimsel kazı ve konservasyon müdahaleleri yapılmasına izin verilirken, burada yamaç iş makineleriyle kesilip oyulmakta, peyzajı değiştiren, doğal oluşuma aykırı şevler oluşturulmaktadır.

Çanakkale Valiliği, yamaçtan taşların düşmesi nedeniyle, can güvenliği gerekçesi ile İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’ne bir ihale ile “Assos Limanı Kaya Islahı Projesi” teknik raporu ve yapım ihalesi şartname ve dokümanlarını hazırlattırmıştır. Son derece hassas bir alanda, doğal ve arkeolojik varlıklara önemli etkileri olacak projenin uygulama ihalesi ise ilgili Bakanlıklar yerine, görevleri arasında sayılmamasına rağmen bu konuda yetkinliği tartışmalı olan Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından yapılmıştır. Bölge “afet bölgesi” ilan edilerek, turizm faaliyeti ve giriş çıkışlar yasaklanarak inşaata başlanmıştır. Bilimselliği zaten soru işareti olan projenin uygulama aşamasında da proje dışına çıkıldığı konusunda ciddi endişe ve kaygılarımız vardır. İnşaat aşamasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ve diğer ilgili kurumların denetim görevlerini yerine getirmedikleri anlaşılmaktadır.

Süreç, başından beri şeffaf olmayan bir şekilde, bilimsel yöntemlere ve hukuka aykırı biçimde yönetilmektedir ve kamu adına yapılan açıklamalar oldukça yetersiz ve endişe vericidir.

Tüm dünyada kabul edilen ve ülkemizin de taraf olduğu uluslararası koruma ilkelerine göre, doğal ve arkeolojik mirasa hassasiyetle yaklaşılmalı; var olan değerler zedelenmeden geleceğe aktarılmalıdır. Assos denizden yükselen falezleriyle heyecan verici bir siluete sahiptir. Çanakkale çevresindeki volkanik oluşumlar ülkemizin jeolojik mirasının bir parçasıdır ve korunmaları son derece önemlidir.

Assos’ta limanın gerisindeki yamacın iş makineleri ile hunharca oyularak yok edilmesi koruma ilkelerine tamamen aykırı bir uygulamadır. Bu tahribatı yapanlara en kısa zamanda “Dur!” demek, yurdunu, doğayı ve kültürel mirası seven herkes için önemli bir yurttaşlık, dünya ölçeğinde ise bir insanlık görevi ve sorumluluğudur.

Yamaçtan düşme riski olan kütlelerin yerlerine tutturulması kaya mekaniği biliminin geliştirdiği çağdaş tekniklerle yapılması gereken bir müdahaledir ve yurdumuzda son olarak Trabzon Sümela Manastırı’nda titizlikle uygulanmıştır. Assos’ta da çevreye, kültür mirasına saygılı yöntemlerle çalışılmalıdır.

Bu bağlamda:

1. Sürmekte olan doğa ve tarih katliamı derhal durdurulmalıdır.

2. Yamacın doğal peyzajının, jeoloji mühendisliği, arkeoloji ve doğa koruma uzmanlarının gözetiminde yeniden oluşturulması için çalışılmalar başlatılmalıdır.

3. Assos`ta ve tüm tescilli kültür ve doğa mirası alanlarında kamu yöneticilerinin de -bilerek ya da bilmeyerek- doğa ve kültür mirasımıza verebileceği zararları önlemek üzere, bilimsel, saydam ve ilgili tüm yetkinlik alanlarının katkısını sağlayacak, bağımsız, bilimsel, hukuksal süreçler geliştirilmelidir.
(Seçkin Sağlam)