SOSYAL FOBİ
Hiç düşündünüz mü ne zaman utanırız ? Kendimizi güçsüz, çaresiz, yetersiz hissetmemize neler neden olur? Topluluk karşısında konuşurken yüzümüz kızarır mı? Bir mağazaya girdiğimizde bir ürünün fiyatını sorarken rahatsızlık duyar mıyız? Yolda yürürken kıyafetlerimizin gözden geçirilmesi bizi rahatsız eder mi?
Utangaçlık duygusu bazen öyle bir yapışır ki yakamıza, kurtulamayız ondan, bazılarımızı ömür boyu rahatsız eder. Utandığımız ve çekingen olduğumuz zamanlar hep aklımıza gelir. Kalabalığın ortasında yalnız kalırız ya da kalabalıklardan hep kaçarız. Sınıfta öğretmenin sorduğu sorunun cevabını bildiği halde arkadaşlarının onunla dalga geçebileceğini düşünen öğrenci gibi bildiğimiz bir konuda konuşmaktan çekiniriz.
Yukarıda verilen örneklerdeki gibi yaşamı doğrudan etkileyen durumlardan şikayetçi olan bireyler ‘sosyal fobi’ yaşıyor olma ihtimalleri çok yüksektir.
Aslında heyecan yaşıyor olmak normal bir durumdur. Her insan önemli olaylar için heyecanlanabilir ancak birey heyecanlanmaktan korkuyorsa, risk almaktan yaşamın her döneminde çekiniyorsa sosyal fobiye dönüşen bir yolda ilerliyor demektir.
Birey toplum arasında çekingenliği anlaşılmaması amacıyla kendini güvende hissetmek için kendine has savunma mekanizmaları geliştirebilir. Bu durum genellikle ergenlik dönemindeki bireylerde daha fazla gözlenebilir. Aşırı koyu makyaj yapmak, göz temasından kaçınmak için siyah gözlük takmak, sınıfta arkalara oturmak, terlemeyi önleyen giysiler giymek gibi.
Sosyal fobinin başka bir tepkimesi bireyde kaçınma davranışı olarak ortaya çıkar. Topluluk arasında rahatsız olan bireyler, bir davet aldıklarında ‘işim var, hastayım, annem hasta vs.’ gibi bahaneler uydurmaya hazırdırlar. Kaçınmak ilk anda bireyi rahatlatsa da sosyal fobi sonrasında peşinden büyüyerek gelir.
Sosyal fobik durumda olan birey bazen topluluk karşısına çıkma cesaretini yeşil reçeteli ilaçlardan yada alkolden alabilmektedir. Kısa süreli çözüm olarak görülen bu kaçışların bedeli tolerans eşiğinin her geçen gün artması nedeniyle bağımlı olmakla ödenir. Daha yüksek dozlarda alkol ve ilaç kullanılmaya başlanır.
Utangaçlığın ve çekingenliğin neden olduğu sosyal fobiden kurtulabilmek mümkün müdür ? Uzmanların ilaç tedavisi ve psikoterapiyle üstesinden gelinebilecek bir durum olduğunu belirttiği sosyal fobi tedavisinde bilim dışında kullanılan yöntemlerin de olduğu ve bu tür tedavi yöntemlerine itibar edilmemesi gerektiğine dikkat edilmelidir.
Özellikle çocuklarınızın ileriki yaşam dönemlerinde sosyal fobiye dönüşebilecek bir çekingen mizaca sahip olduğunu düşünüyorsanız bu konuda bir uzman yardımı almaktan çekinmeyin zira alışkanlığa dönüşen kaçınma davranışları onların her yaşam döneminde ortaya çıkacaktır.
Sağlıklı günler dileklerimle…
