Pedagog
Artık, bilmediğimiz bir adrese gitmeden önce teknolojinin nimetlerinden faydalanıp, "Konum yollar mısın" diyebilmek çok olağan karşılanıyor değil mi? "Yol iz bilmemek " sözü sanırım tarihe karıştı gibi.
Her türlü bilgiye bir tuşla erişmenin kolaylığı tembellik tetikleyicisi mi yoksa teknolojinin nimeti olarak mı algılanmalı? Maalesef ülkemizde durum 3. gözle bakıldığında ataleti ve tembelliği tetikleyici bir unsur olarak görünmektedir. Bilgiye erişmenin kolaylığı çocuklar ve gençler üzerinde doyumsuzluğu ve amaçsızlığı besler bir unsur olmaktadır.
Mesleki rehberliğin örgün eğitim sürecinde çok yetersiz olması gençlerin kendilerini tanımadan kariyer planları yapmalarına neden olmaktadır. Kendini, eğitim olanaklarını ve almak istediği eğitimden sonraki kariyer olanaklarını tanımadan yapılan yol haritaları mutsuz hayat yolculuklarının başlangıcıdır.
Ebeveynlerin hep şikayet ettikleri “Bu çocuk ders çalışmıyor, ne yapmalı” durumu aslında çocuğun gerçekçi bir yol haritasına sahip olmamasından kaynaklanmaktadır. Yol haritası yani gelecek planı yapmış olmak, hatta tasarlamak amaçların gerçekleştirilmesi için kapıdan içeri adım atmak gibidir. Ancak amaçların planlanması aşamasında düşünülmesi ve gözden kaçırılmaması gereken bir takım dinamikler bulunmaktadır.
Çalışmalarını, harcayacağı emeği bir amaç için yapmaya hazır olan bir gencin amaçları için öncelikle aşağıdaki değişkenler hakkında düşünmeli ve amaçlarını daha gerçekçi düşünmelidir.
Anlaşılırlık:
Birey belirlediği amacın ne olduğunu tam olarak zihninde canlandırabilmelidir. Hedef belirsiz- karmaşık bir yumağı çağrıştırıyorsa bu hedef anlaşılabilir değildir.
İnandırıcılık:
Birey bu amacına ulaşabileceğine inanmalıdır. İnanmak başarmanın yarısıdır, diğer bir deyişle başarısızlığın yarısı inanmamaktır.
Ulaşılabilirlik:
Bireyin sahip olduğu yetenek ve imkânlar belirlediği hedefi için yeterli olmalı. Örneğin deneme sınavlarında hiçbir şekilde ulaşamadığı puana sınavda ulaşmayı hedeflemek ulaşılabilirlik açısından tutarlı değildir.
Ölçülebilirlik:
Amaç, nicelik ve zaman açısından ölçülebilir olmalı. Genel ifadeler hedefe ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmede güçlük yaratacaktır. Örneğin üniversiteye girmek gibi bir hedef belirlemek yerine 2018 yılında psikoloji bölümüne girmeyi hedeflemek daha somut ve ölçülebilir bir hedeftir.
Arzu Edilirlik:
Amaç bireyin yapması gereken değil bireyin ihtiyacına cevap veren nitelikte olmalı. Amaçladığı şeyin hayalini kurabilmeli birey.
Gençlerimizin yol haritalarını yukarıdaki dinamiklerle değerlendirerek tekrar gözden geçirmeleri, çalışmalarını daha gerçekçi programlamalarına ve içsel motivasyonlarına artı değer katacaktır.
