havadurum

2023’te Okyanus Suyu Sıcaklıkları Neden Rekor Kırdı ve Bu Bizi Nasıl Etkiliyor?

2023 yılı, hem karada hem de denizde sıcaklık rekorlarının kırıldığı bir yıl oldu. Okyanuslar, küresel ısınmanın en önemli göstergesi olarak, 2023’te en yüksek sıcaklığa ulaştı. Bu durum, iklim krizinin şiddetini artırdı ve dünyanın dört bir yanında aşırı hava olaylarına yol açtı. Peki, okyanus suyu sıcaklıkları neden rekor kırdı, bu bize nasıl zarar veriyor ve bunun önüne geçmek için ne yapabiliriz?

1531

Okyanuslar, atmosferdeki sera gazlarının yüzde 90’ını emerek, küresel ısınmanın etkilerini azaltıyor. Ancak bu durum, okyanusların ısınmasına ve asitlenmesine neden oluyor. 2023 yılında, okyanusların üst 2000 metrelik bölümü, 2022 yılına göre 15 zettajoule (1 zettajoule = 10^21 joule) daha fazla ısı aldı. Bu, okyanusların 1950’lerden beri ölçülen en yüksek sıcaklığına ulaştığı anlamına geliyor. Ayrıca, 2023 yılında, El Niño olayının da etkisiyle, küresel deniz yüzeyi sıcaklığı da rekor seviyeye çıktı.

Okyanus Suyu Sıcaklıkları Neden Rekor Kırdı?

Okyanus suyu sıcaklıklarının rekor kırmasının temel nedeni, insan faaliyetleri sonucu artan sera gazı emisyonlarıdır. Fosil yakıtların yakılması, atmosferdeki karbondioksit, metan, azot oksit gibi gazların miktarını artırarak, güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını kolaylaştırır. Ancak bu ışınlar, yeryüzünden yansıyarak geri dönmek isterken, sera gazları tarafından tutulur ve ısınmaya neden olur. Bu ısınma, hem karada hem de denizde sıcaklık artışına yol açar. Özellikle, okyanuslar, atmosferden çok daha fazla ısı alarak, küresel ısınmanın en büyük depolama alanı haline gelir.

Okyanus suyu sıcaklıklarını etkileyen bir diğer faktör de, doğal iklim değişkenliğidir. Bunlardan en önemlisi, Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen El Niño ve La Niña olaylarıdır. El Niño, Pasifik Okyanusu’nun doğu kıyılarında deniz yüzeyi sıcaklığının artması, La Niña ise azalması anlamına gelir. Bu olaylar, küresel hava dolaşımını ve yağış rejimini etkiler. 2023 yılında, güçlü bir El Niño olayı yaşandı ve bu da küresel deniz yüzeyi sıcaklığını yükseltti.

Okyanus Suyu Sıcaklıklarının Artması Bize Nasıl Zarar Veriyor?

Okyanus suyu sıcaklıklarının artması, hem okyanus ekosistemleri hem de insanlar için ciddi sonuçlar doğuruyor. Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Okyanusların ısınması, suyun genleşmesine ve buzulların erimesine neden olarak, deniz seviyesinin yükselmesine yol açar. Bu da, kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı ve altyapıyı tehdit eder.
  • Okyanusların ısınması, suyun yoğunluğunu ve tuzluluğunu değiştirerek, okyanus akıntılarını ve dolaşımını etkiler. Bu da, iklim sistemini ve bölgesel sıcaklık, yağış, kuraklık gibi olayları değiştirir.
  • Okyanusların ısınması, suyun çözünmüş oksijen miktarını azaltarak, deniz canlılarının yaşam alanlarını daraltır. Ayrıca, suyun asitliğini artırarak, kabuklu ve mercan gibi canlıların kabuklarını ve iskeletlerini zayıflatır.
  • Okyanusların ısınması, aşırı hava olaylarının şiddetini ve sıklığını artırır. Örneğin, 2023 yılında, tropikal siklonlar, seller, kuraklıklar, yangınlar, dalga boyları gibi olaylar rekor seviyelere ulaştı.

Okyanus Suyu Sıcaklıklarının Artmasının Önüne Geçmek İçin Ne Yapabiliriz?

Okyanus suyu sıcaklıklarının artmasının önüne geçmenin en etkili yolu, sera gazı emisyonlarını azaltmaktır. Bu da, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş, enerji verimliliğini artırma, ormanlık alanları koruma ve ağaçlandırma, ulaşım ve tarım sektörlerinde düşük karbonlu çözümler geliştirme gibi önlemleri gerektirir. Ayrıca, okyanusların sağlığını korumak ve iyileştirmek için, deniz kirliliğini önleme, aşırı avcılığı durdurma, deniz koruma alanları oluşturma gibi adımlar atılmalıdır.

(SAİM TUNÇMAN)
Paylaş