TÜİK'in açıkladığı ocak ayı enflasyon verileri piyasaları sarsarken, vatandaşın alım gücü de eridi. Yılın ilk ayında enflasyon yüzde 6,70 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Yıllık enflasyon ise yüzde 64,86'ya yükseldi. Peki bu rakamlar ne anlama geliyor? Enflasyonun yüksek seyretmesinin nedenleri ve sonuçları neler? İşte ocak ayı enflasyonu 2024 ile ilgili merak edilenler...
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) rakamlarını kamuoyuyla paylaştı. Ocak ayında TÜFE'deki değişim, bir önceki aya göre yüzde 6,70 olarak gerçekleşti. Aynı zamanda, bir önceki yılın aralık ayına ve bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla yüzde 6,70 ve yüzde 64,86 artış kaydedildi. On iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 54,72'lik bir artış görüldü.
Ana harcama gruplarına bakıldığında, giyim ve ayakkabı grubu bir önceki yılın aynı ayına göre en az artışı gösterirken, lokanta ve oteller grubunda yüzde 92,27'lik bir artış yaşandığı belirlendi. Öte yandan, ocak ayında bir önceki aya göre en az artış yüzde -1,61 ile giyim ve ayakkabı grubunda görülürken, en yüksek artış yüzde 17,68 ile sağlık harcamalarında gerçekleşti.
TÜFE'de yer alan 143 temel başlıktan 8'inin endeksinde düşüş yaşanırken, 4 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 131 temel başlıkta ise artış görüldü.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişimler incelendiğinde, ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 6,85 artış kaydedildiği belirlendi. Ayrıca, bir önceki yılın aralık ayına ve bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla yüzde 6,85 ve yüzde 67,68 artış yaşandı. On iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 59,60'lık bir artış görüldü.
Ocak ayında enflasyonun yüksek çıkmasının başlıca nedenleri arasında, asgari ücret ve memur maaş zamları, kurdaki dalgalanma, enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlar, vergi ayarlamaları ve talep canlanması gösteriliyor. TÜİK verilerine göre, ocak ayında en fazla fiyat artışı yüzde 14,97 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bunu yüzde 11,88 ile ulaştırma, yüzde 9,06 ile gıda ve alkolsüz içecekler grupları izledi. Ocak ayında en az artış gösteren grup ise yüzde 0,12 ile haberleşme oldu.
Ocak ayında enflasyonun beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi, hem piyasaları hem de vatandaşı olumsuz etkiledi. Enflasyonun yüksek seyretmesi, ekonomik büyümeyi, yatırımı, istihdamı, üretimi ve rekabet gücünü olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca enflasyon, vatandaşın alım gücünü de düşürerek, yoksulluğu ve gelir dağılımı adaletsizliğini artırıyor. Enflasyonun yüksek olması, faiz oranlarının da yüksek olmasına neden oluyor. Bu da borçlanma maliyetlerini artırarak, tüketici ve yatırımcı güvenini azaltıyor.
Ocak ayı enflasyonu 2024, enflasyonla mücadelede ne kadar zorlu bir süreçten geçildiğini bir kez daha gösterdi. Enflasyonu düşürmek için hem para politikası hem de maliye politikası alanında uyumlu ve kararlı adımlar atılması gerekiyor. Merkez Bankası, enflasyonu hedeflemeye devam ederek, faiz oranlarını enflasyon beklentilerine göre belirliyor. Ayrıca Merkez Bankası, 8 Şubat'ta yılın ilk Enflasyon Raporu'nu açıklayacak. Bu raporda, enflasyon tahminleri ve politika duruşu ile ilgili önemli ipuçları verilecek. Maliye politikası alanında ise, bütçe disiplininin korunması, vergi reformunun yapılması, kamu harcamalarının etkinleştirilmesi ve yapısal reformların hayata geçirilmesi gerekiyor. Enflasyonla mücadelede, tüm paydaşların iş birliği ve sorumluluk alması da büyük önem taşıyor.
Ocak ayı enflasyonu 2024, yılın ilk şoku olarak nitelendirilebilir. Enflasyonun yüksek seyretmesi, hem ekonomik hem de sosyal açıdan ciddi sorunlara yol açıyor. Enflasyonu düşürmek için, hem para politikası hem de maliye politikası alanında uyumlu ve kararlı adımlar atılması şart. Enflasyonla mücadelede, tüm paydaşların iş birliği ve sorumluluk alması da büyük önem taşıyor. Enflasyonu kontrol altına almak, ekonomik istikrar ve refah için hayati bir öneme sahip.
(HABER MERKEZİ)
