DİYABET
Diyabet, vücudumuzda pankreas adlı salgı bezinin yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insülin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması durumun da gelişen ve ömür boyu süren kronik bir hastalıktır.
Pankreasın yeterli insülin hormonu üretememesi Tip 1 diyabet, üretilen hormonun dokular tarafından kullanılamaması Tip 2 diyabettir. Son yıllarda obezitenin artmasıyla çocuklarda da Tip 2 diyabet görülmüştür.
Kimler Diyabet Açısından Yüksek Risklidir?
• Birinci derece akrabalarında diyabet bulunan,
• Fazla kilolu veya obez olan, sık acıkan ve hızlı kilo alan,
• Dengesiz ve sağlıksız beslenen,
• Fiziksel olarak inaktif yaşayan,
• Kan basıncı yüksek olan,
• Hiperlipidemi veya dislipidemisi bulunan,
• Daha önceden prediyabet (gizli diyabet) tanısı almış olan,
• Uyku-apne sendromu olan,
• Daha önce gebelik diyabeti tanısı almış ya da 4,5 kg`ın üstünde bebek doğurmuş olan kadınlar, Polikistik over sendromu olan kadınlar,
• İnsülin direnciyle ilişkili klinik sorunları olan,
• Erken yaşta kardiyovasküler hastalık geçirmiş veya halen hasta olan kişiler diyabet açısından yüksek risklidir.
Diyabetten Nasıl Korunabiliriz?
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek,
• Aktif hareket etmek,
• Fazla kilolardan kurtulmak,
• Stresten uzak durmak
• Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları bırakmak, Yeterli ve düzenli uyumak,
• Düzenli olarak sağlık kontrollerini yaptırmak,
• Özellikle 40 yaşından (diyabet açısından riskli gruplara mensup ise 30`lu yaşlardan) itibaren sağlık kontrollerini yaptırmak diyabetten korunmayı sağlar.
Diyabet Atlası 2021`e göre, dünyada 20-79 yaş arası 573 milyon yetişkin diyabetli olarak yaşıyor, yani bu da her 10 yetişkinden birine denk geliyor. Bu sayının 2030`da 643 milyon, 2045`te ise 748 milyon olacağı tahmin ediliyor. Diyabetlilerin yüzde 81`i yani her 5 diyabetli yetişkinden 4`ü düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Raporda, 2021 yılında diyabete bağlı ölümlerin sayısının 6,7 milyon olduğu bildirilirken, bu her 5 saniyede 1 diyabete bağlı ölüm gerçekleştiği anlamına geliyor. Diyabet için yapılan sağlık harcamalarının yılda en az 966 milyar dolar olduğu tahmin edilirken, rapor diyabet için yapılan sağlık harcamalarında son 15 yılda yüzde 316 oranında artışa işaret ediyor.
Hepimiz biliyoruz ki, ülkemizde çoğumuz kendisinde veya yakın çevresinde diyabet hastalığıyla mücadele etmekte. Bizler bunun için biraz daha dikkatli olmalı dengeli beslenmeyi ve egzersizleri ihmal etmemeliyiz. Özellikle, diyabetin yaşadığımız pandemi döneminde hayati önemini dikkate almalıyız.
KAYNAK: https://www.tuseb.gov.tr/tuhke/uploads/genel/files/dunya_diyabet_gunu_2021_son.pdf
