havadurum

Prof Dr Osman Demircan

1769
2.7 km çapındaki dev asteroid Dünya’ya teğet geçti
 
Tehlike şimdilik geçti. 31 Mayıs Cuma akşamı 2.7 km çapındaki dev kaya saat 23:59’da Dünya’ya teğet geçti. Teğet dediğimiz aslında 5.8 milyon km uzaktan yani Ay uzaklığının 15 kat uzağından geçti; uzay ölçülerine göre bu mesafe çok küçük. Tehlike şimdilik geçti diyorum çünkü kod adı 1998 QE2 olan bu dev kaya tekrar gelecek; Her 3.77 yılda bir Dünya’nın yakınından geçiyor; bazen yakından bazen de daha uzaktan geçiyor. Yakın uzaydaki diğer gök cisimlerinin kütle çekim etkisiyle yörüngesi de değişiyor; sanki uzayda başıboş dev bir gibi; Rus ruleti gibi bir gün gelip Dünya’ya veya başka bir gezegene çarpacak. Başka bir asteroid ile de çarpışabilir. O zaman da parçaları Dünya’ya dökülür. Yani Dünya hep tehlike altında. Üstelik Dünya’ya yakın geçen 1998 QE2 gibi 1000 kadar çok tehlikeli asteroid var. Bunlar dev kayalar. Böyle bir kaya Dünya’ya çarpsa ne olur derseniz 15 şubat sabahı Rusya üzerinde patlayan sadece 17 m çapındaki bir göktaşının neler yapabileceğini gördük: kilometrelerce uzakta Celyabinsky kentinde camlar çerçeveler şok dalgalarıyla kırıldı.
 
1998 QE2 gibi dev bir göktaşının Dünya’ya düşmesi halinde önce şok dalgalarıyla geniş bir coğrafyada tüm yapılar yıkılır, ısıya dönüşen enerjiyle 40 km kalınlığındaki yer kabuğu erir, çarpmanın yönüne, hızına ve göktaşının içeriğine bağlı olarak 9-10 derece şiddetinde depremler oluşur. Çarpmanın etkisiyle uzaya saçılan toz toprak gökyüzünü kaplar ve aylarca dağılmayacağı için Güneş aylarca görünmez. Sıcaklık düşer ve bitkilerin birçoğu ölür. Doğal olarak yeşil bitkilerle beslenen hayvanlarda ölecektir. Bir çok canlı türü de daha baştan şok dalgalarıyla yok olurlar. 65 milyon yıl önce dinozorların yok olması gibi birçok canlı türü Dünya’dan silinmiş olur. Böyle bir tehlikede varlığını koruyabilen canlılar çarpmanın etkileri geçtikten sonra varlıklarını sürdürüp değişen yeryüzünde medeniyeti yeniden yeniden kurma girişimine başlayabilirler.
 
Şaka gibi değil mi? Siz Dünya’da küçük işler için didişirken hiç aklınıza gelmeyen bir zamanda uzaydan gelen dev bir kaya Dünya’ya çarparak tüm yaşamı yok edebilir. 1000 kadar asteroidin tehdidi altındayız. Uzaydaki bu dev kayaları bilen bilim insanları oldukça tedirgin. Bu dev kayaları teleskoplarla adım adım takip ediyorlar. Ciddi bir tehlike oluşmadan önce en azından haber edecekler. Haber herhalde şöyle olacak. “2.7 km çapındaki kaya parçası olan 1998 QE2 asteroidi üç ay sonra 17 Şubat 3026 günü saat 23:59 da Dünya’ya çarpacak. Yaşamınızı devam ettirebilmeniz için en az 6 ay yaşayabileceğiniz derin ve sağlam sığınaklar oluşturmalısınız”. Umarız böyle bir durum oluşmadan NASA, Dünya’yı asteroidlerden koruma yollarını bulur da insanlık böylesi zor durumları yaşamaz.