Cilt ve göz aklarının sararmasıyla kendini gösteren sarılık, birçok farklı sağlık sorununun belirtisi olabilir. Tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilecek bu durum, erken teşhis ve müdahale ile kontrol altına alınabilir. Bu yazıda, sarılık nedir, ne türleri vardır, belirtileri ve nedenleri nelerdir, nasıl teşhis edilir ve tedavi edilir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Sarılık, cildin ve göz aklarının sararmasına neden olan bir durumdur. Bu renk değişikliği, bilirubin adı verilen bir maddenin kanda birikmesi sonucu oluşur. Bilirubin, eski kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla açığa çıkan bir maddedir. Normalde karaciğer tarafından işlenir ve safra yoluyla bağırsaklara atılır. Fakat karaciğer veya safra kanalları ile ilgili bir sorun olduğunda bilirubin kanda birikerek sarılığa neden olur.
Sarılık, cildin ve göz aklarının sararmasına neden olan bir durumdur. Bu renk değişikliği, bilirubin adı verilen bir maddenin kanda birikmesi sonucu oluşur. Bilirubin, eski kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla açığa çıkan bir maddedir. Sağlıklı bir bireyde karaciğer tarafından işlenir ve safra yoluyla bağırsaklara atılır. Fakat karaciğer veya safra kanalları ile ilgili bir sorun olduğunda bilirubin kanda birikerek sarılığa neden olur.
Sarılık her yaştan insanı etkileyebilir. Yenidoğanlarda oldukça yaygın bir durumdur ve genellikle kendiliğinden geçer. Yetişkinlerde ise genellikle altta yatan bir sağlık sorununu gösterir.
Sarılık, altta yatan nedene göre üç ana türe ayrılır:
Sarılığın en belirgin belirtisi, cildin ve göz aklarının sararmasıdır. Diğer belirtiler şunlardır:
Sarılığın birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
Sarılık teşhisi için doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve semptomlarını gözden geçirir. Fiziksel muayene yapar ve kan testleri ister. Gerekirse karaciğer fonksiyon testleri, görüntüleme testleri (ultrason, BT taraması, MR) veya karaciğer biyopsisi gibi ek testler de istenebilir.
Sarılık tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Karaciğer hastalığı gibi altta yatan bir hastalık varsa, bu hastalığın tedavisi sarılığın da tedavisine yardımcı olacaktır. Safra kanallarının tıkanması gibi durumlarda tıkanıklık giderilmeye çalışılır. Bazı durumlarda fototerapi (ışın tedavisi) gibi tedaviler de kullanılabilir.
Sarılıktan tamamen korunmak mümkün olmasa da, riski azaltmak için bazı önlemler alınabilir:
Cildinizin veya göz aklarınızın sarardığını fark ederseniz, doktora görünmeniz önemlidir. Sarılık, altta yatan ciddi bir sağlık sorununu gösterebilir. Özellikle aşağıdaki durumlarda doktora görünmeniz önemlidir:
