Siber zorbalığa karşı uzmanlardan ailelere yol haritası

Dijital teknolojilerin hızla gelişmesi ve kullanım yaşının düşmesiyle birlikte, çocuklar ve gençler sosyal medya, online oyunlar ve mesajlaşma uygulamalarında giderek daha fazla zaman geçiriyor. Bu durum, siber zorbalığın yaygınlaşmasına ve çocuklar üzerinde ciddi psikolojik etkilere yol açıyor. Bahçeşehir Koleji, ebeveynlere yönelik yaptığı açıklamada siber zorbalığın etkilerine dikkat çekerek, ailelerin çocuklarını bu tehditten korumak için alabilecekleri önlemleri paylaştı.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Bahçeşehir Koleji Genel Müdürü Dr. Özlem Koç; "Siber zorbalık; tehdit, hakaret, dışlama, küçük düşürme veya iftira gibi davranışlarla dijital ortamda yapılan bir zorbalık türü. Dijital dünya çocuklarımızın hayatında artık kaçınılmaz bir gerçek. Onları teknolojiden uzak tutmak yerine, bu alanı güvenle ve bilinçle kullanmalarını sağlamak en önemli görevimiz. Bahçeşehir Koleji olarak bizler de öğrencilerimizin güvenli, destekleyici ve kapsayıcı bir öğrenme ortamında yetişmelerini en temel önceliğimiz olarak görüyoruz. Bu doğrultuda akran zorbalığı ve siber zorbalığa karşı kapsamlı ve önleyici çalışmalar yürütüyoruz" dedi.

Dr. Özlem Koç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Okul öncesinden lise düzeyine kadar öğrencilerimize; arkadaşlık ilişkileri, zorbalığı tanıma, güvenli iletişim ve başa çıkma stratejileri üzerine dersler veriyor, öğretmenlerimizi düzenlenen seminerler ve rehberlik bültenleriyle destekliyoruz. Velilerimizi ise teknoloji kullanımı, dijital güvenlik ve siber zorbalık üzerine hazırladığımız seminerler ve bilgilendirici içeriklerle sürece aktif şekilde dahil ediyoruz. Böylece yalnızca mevcut sorunlara çözüm üretmekle kalmıyor, aynı zamanda zorbalığın hiç ortaya çıkmaması için güçlü bir önleyici model oluşturuyoruz."

"Siber zorbalıktan korunmanın en etkili yolu, gerçekleşmeden önlemektir"

Dr. Özlem Koç, ailelerin siber zorbalığa karşı alması gereken önlemleri şu şekilde açıkladı: "Siber zorbalıktan korunmanın en etkili yolu, gerçekleşmeden önlemektir. Çocuğunuza sadece teknolojiyi yasaklamak yerine, dijital dünyada hakları ve sorumlulukları olduğunu öğretin."

Siber zorbalık çocukların psikolojik sağlığını derinden etkileyebiliyor

Siber zorbalığın bir çocuğun psikolojik sağlığını, akademik başarısını ve sosyal ilişkilerini derinden etkileyebileceğini belirten Bahçeşehir Koleji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Direktörü Sibel Durak ise, "Ebeveynlerin çocuklarıyla açık bir iletişim kurması, onları yargılamadan dinlemesi ve dijital dünyada güvenli davranışlar geliştirmelerine rehberlik etmesi büyük önem taşıyor" diyerek ailelere uyarıda bulundu.

Siber zorbalık gittikçe artıyor

Sosyal medya kullanım yaşının düşmesi ve denetimsiz erişimin ciddi bir risk oluşturduğunu vurgulayan Sibel Durak, siber zorbalığın artışındaki nedenleri şu şekilde detaylandırdı:
"Çocuklar ve gençler, artık çok daha küçük yaşta sosyal medya ve çevrim içi platformlarla tanışıyor. Bu ortamların kontrolsüz kullanımı, siber zorbalığı tetikliyor. Anonimlik duygusu, bireylere normalde yüz yüze söylemeyecekleri sözleri yazma cesareti veriyor. Online oyunlar, grup sohbetleri ve mesajlaşma uygulamaları üzerinden çocuklar birbirlerini rahatça hedef alabiliyor. Dijital zorbalık, bir mesajın veya görselin saniyeler içinde çok geniş kitlelere ulaşmasıyla, geleneksel zorbalığa kıyasla çok daha hızlı yayılıyor ve etkisini artırıyor. Pandemi sonrası ekran süresindeki ciddi artış da bu tür davranışların hem sıklığını hem de görünürlüğünü yükseltti."

"Gizli takip yerine açık kurallar koyun"

Sibel Durak, ailelerin siber zorbalığa karşı alması gereken önlemleri, "Çocuğunuzla açık iletişim kurun; zorbalıkla karşılaştığında utanmadan size gelebileceğini bilsin. Hangi platformlarda bulunduğunu bilin, ancak gizli takip yerine açık kurallar koyun. Gerektiğinde ekran görüntüsü alıp okul yönetimine veya ilgili platformlara başvurun ve gerekiyorsa profesyonel destek alın" diyerek anlattı.

"Kendi çocuğunuz da siber zorba olabilir"

Çocukların sadece mağdur değil, zaman zaman siber zorbalık yapan taraf olabileceğine dikkat çeken Durak, kendi çocuklarının siber zorba olduğunu fark eden ailelere şu önerilerde bulundu:
"Savunmaya geçmeden dinleyin: Çocuğun davranışını görmezden gelmek, zorbalığı haklı görmesine neden olabilir. Önce ne olduğunu sakin bir şekilde anlamaya çalışın.
Zorbalığın ne olduğunu anlatın: ‘Sadece şaka yaptım’ gibi tepkiler küçümsemeye yol açabilir. Karşı tarafın nasıl etkilenebileceğini açıklayın ve empati kurmasını sağlayın.
Sorumluluk almasını sağlayın: Özür dilemesi veya zorbalık yaptığı kişiyle yüzleşmesi gibi yollar, davranışının sonuçlarını anlamasına yardımcı olur.
Sınırlar belirleyin ve takip edin: Dijital platformlardaki davranışları konusunda açık kurallar koyun. Gerekirse bazı uygulamaları geçici olarak sınırlayın; bu ceza değil, davranışın farkındalığını artıran bir adımdır.
Altta yatan nedenleri araştırın: Zorbalığın ardında aile içi gerilim, duygusal ihmal, okulda dışlanma veya kontrol ihtiyacı gibi faktörler olabilir. Pedagog veya çocuk psikoloğu desteği alın.
İyi davranışları teşvik edin: Dijital ortamda saygılı ve destekleyici davranışlar gösterdiğinde, bunları fark edip takdir edin."