Güneşhan'dan Turizmde "Her Şey Dahil" Eleştirisi: "Gelirler Yerelde Kalmıyor!"

CHP Çanakkale Milletvekili ve TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu üyesi İsmet Güneşhan turizmin sorunlarına ilişkin meclis araştırma önergesi verdi. Güneşhan önergesinde şu ifadelere yer verdi:

“Türkiye, sahip olduğu tarihi ve kültürel mirası, doğal güzellikleri ve coğrafi konumuyla dünyanın en önemli turizm bölgelerinden biridir. Ancak sektörde yıllardır süregelen sorunlar turizmin gelişmesine engel olmaktadır. Pandemi döneminde yaşanan geriye gidişin ardından toparlanmaya çalışsa da kalıcı ve sürdürülebilir bir büyümeye ulaşabilmek için turizm sektöründeki mevcut sorunların kapsamlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir.

Türkiye’nin, sürdürülebilir bir planlama eksikliği nedeniyle turizmdeki potansiyeli tam anlamıyla değerlendirilememektedir. Tanıtım çalışmaları yetersiz kalırken, turizmin bölgesel dağılımında dengesizlikler yaşanmaktadır. Turistlerin büyük çoğunluğu kıyı bölgelerine yönlenirken, Anadolu’nun tarihi ve kültürel zenginlikleri yeterince ön plana çıkarılamamaktadır.

2024 yılında Türkiye’nin turizm geliri, bir önceki yıla göre %8,3 artarak 61,1 milyar dolara ulaşmıştır. Turizm geliri 2024 yılında 2023 yılının aynı çeyreğine göre %14,5 artmıştır. Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı 2023 yılına göre %9 artarak 62 milyon kişiye ulaşmıştır. 2023 yılının son çeyreğinde 89 dolar olan gecelik ortalama harcama tutarı 2024 yılının aynı çeyreğinde 97 dolara yükselmiş, 2023 yılında 92 dolar olan gecelik ortalama harcama %5,3 artarak 97 dolara yükselmiştir.

Turizmde bireysel seyahat eden turistlerin sayısı oldukça az olup, gelen turistlerin büyük bir çoğunluğu turizm acentalarına bağlı kalmaktadır. Özellikle “her şey dâhil” sisteminin meydana getirdiği sorunlar, turizmden elde edilen gelirlerin yerel ekonomiye dağılmasını engellemektedir. Bu sistem, otellerin hizmet kalitesini düşürmekte ve turistlerin otel dışına çıkmasını engelleyerek bölge esnafını olumsuz etkilemektedir. Yerel restoranlar, hediyelik eşya dükkânları ve kültürel turlar gibi ekonomiyi hareketlendirecek faaliyetler bu durumdan ciddi zarar görmektedir.

Otel çalışanları açısından da büyük sorunlar söz konusudur. Sektörde uzun vadeli istihdam çözümleri bulunmadığı için turizm çalışanlarının kariyer planlaması yapabilmesi zorlaşmaktadır. Otel ve turizm firması sahipleri, kapsamlı bir planlama ve politika eksikliği nedeniyle büyük sorunlar yaşamaktadır.

Türkiye’de son yıllarda hızla artan otel fiyatları, yalnızca yabancı turistleri değil, yerli turistleri de doğrudan etkilemektedir. Özellikle yaz aylarında sahil kesimlerindeki konaklama ücretlerinin yüksek olması, tatil yapmak isteyen birçok yerli turistin farklı alternatifler aramasına neden olmaktadır. Bu durum, Türkiye’de tatil yapmayı planlayan vatandaşların yurt dışındaki daha uygun fiyatlı bölgelere yönelmesine yol açmaktadır. Yerli turistlerin tatil yapabilmesi, otellerden restoranlara, ulaşım sektöründen küçük esnafa pek çok işletmeyi doğudan etkileyerek yerel ekonomiye katkı sağlamaktadır. Ancak ülkemizin ekonomisinin kötü durumda olması ve mevcut fiyat politikaları nedeniyle bu ekonomik hareketlilik yurt dışına kaymaktadır.

Bu bağlamda, Türkiye’nin sahip olduğu turizm potansiyelinin etkin ve sürdürülebilir şekilde değerlendirilmesi, sektörde yaşanan yapısal sorunların tespit edilmesi ve turizmin bölgesel dağılımındaki dengesizliklerin giderilmesi amacıyla Anayasa'nın 98. ve TBMM iç Tüzüğü'nün 104 ve 105. maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını arz ve talep ederiz.”