Çan`da, Helvacı Köyü`ne bağlı Altıkulaç Mevkii`nde, İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. A.Ş. tarafından açılarak işletilmesi planlanan "Helvacı Kömür Ocağı" tepki çekiyor. Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 2009 tarihinde 10 yıl süreli IV. Grup (Kömür) İşletme Ruhsatı verilen bin 248 hektarlık maden kömürü sahasının, 286,53 hektarlık kömür işletme izin alanının tamamını kapsayan projede "açık işletme yöntemi" ile kömür çıkarma işlemi gerçekleştirilecek.
Yılda 105 bin ton kömür üretilecek
Ocak sahasının güney kısmında açık ocak işlemeciliği, kuzey kısmında ise yer altı (kapalı) işletme yöntemi ile gerçekleştirilecek proje kapsamında, yılda 105.000 ton kömür üretimi planlanıyor. Ocakta, yılda 12 ay ve günde üç vardiya halinde toplam 174 kişinin çalıştırılacağı öğrenildi.
Çıkarılan kömür Biga`da termik santralde yakılacak
Üretilecek olan kömür, katı yakıt ihtiyacında kullanılmak üzere yine İÇDAŞ A.Ş`e ait, 50 kilometre uzaklıktaki, Biga`nın Değirmencik Köyü, Köyaltı Mevkiinde işletilmekte olan Termik Santrali`ne sevk edilecek.
Proje alanı; tarım, orman ve sulama alanı
Proje alanının çoğunluğu Çan Orman İşletme Müdürlüğü`ne ait orman arazisi olduğu öğrenilirken, alanın 2014 yılında onaylanan Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planına göre "Tarım Alanı, Orman Alanı ve Sulama Alanı" olarak belirlenen alanda kaldığı ifade edildi. Ayrıca Proje alanının Çan`a kuş uçuşu yaklaşık 10 km mesafede olduğu, Çan`ın Maltepe Köyü`ne 200 m, Helvacı Köyü`ne 880 m olduğu proje dosyasında yer aldı.
"Yaşamak imkansız hale gelecek"
Çan Çevre Derneği Başkanı Avukat Ümran Aydın, bölgede 18 Mart ve ODAŞ olmak üzere iki adet termik santral olduğunu, ayrıca TKİ`ye ait açık kömür işletmesi bulunduğu hatırlatarak, "Kömür ocağının böylesi büyük bir alanda kurulması halinde ilçede yaşamak imkansız hale gelecektir. Çan ilçemiz coğrafi olarak çukur şeklinde ve burada Kocabas çayının yarattığı vadi ve normal hava akımı nedeniyle bu bölgede kurulacak bir termik santral ya da Kömür Ocağı bizi doğrudan boğacaktır" dedi.
"Kanser vakaları yüksek, akciğer yaşlanması var"
Bölgenin yoğun bir kirlilik içinde olduğunu, coğrafi konumu itibariyle de kirliliğin sağlık problemlerine yol açtığını ifade eden Aydın, ilçede kanser vakalarının yüksek olduğunu ve 10 yıllık akciğer yaşlanmasının bilimsel raporlarla tespit edildiğini dile getirdi. Aydın, "Çan halkına daha fazla bedel ödettirilmemelidir" dedi.
"Kocabaş çayı geçen ay kırmızı aktı"
Helvacı Kömür Ocağı`nın, Çan-Biga karayolu üzerindeki konumunu hatırlatan Aydın, proje alanının kireç taşı ocağı bulunan Asmali köyüne kadar uzandığını ifade etti. Asmali Köyü`nün bölgenin en yüksek konumunda olduğunu, hava akımıyla birlikte düşük rakımlı Helvacı Köyü ve Çan üzerinde etkili olacağını ve hem ilçe merkezinin hem de Helvacı Köyü`nin kömür ve kireç taşı tozu altında kalacağını söyledi. Çan`ın zaten su sıkıntısı çektiğini ifade eden Aydın, "ODAŞ Çan2 Termik Santralinin açık sistem su kullanması nedeniyle ciddi kuraklık tehdidi altında bulunmaktayız. Buna ek olarak, TKİ kömür ocağı da kömür çıkarma işlemi sonrası çıkan dip suyunu Kocabas çayına vermesi nedeniyle gecen ay, Kocabaş Çayı`nın suyu kırmızı aktı" dedi.
