Her yıl 29 Ekim’de dünya genelinde kutlanan Dünya İnme Günü, bu yıl da beyin damar hastalıklarına dikkat çekmek ve toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla çeşitli etkinliklerle anılıyor. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü, bu kapsamda yaptığı açıklamada inme (felç) hastalığının erken tanı ve müdahale gerektiren ciddi bir sağlık problemi olduğuna vurgu yaptı.
İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri, inmenin oluş mekanizmasını kalp krizine benzeterek şu açıklamada bulundu; “Kanın kalpten boynun iki yanındaki büyük damarlar aracılığıyla beyne taşındığı bilinmektedir. Ancak bu damarlardan birinin tıkanması veya yırtılması sonucu kan akımının kesilmesi durumunda oksijen ve besin maddeleri beyne ulaşamaz. Bu da beyin dokusunda ciddi hasara yol açar ve bu tabloya ‘inme’ adı verilir.”
Uzmanlar, hastalığın nedenine göre serebral kanama (beyin kanaması) veya serebral tromboz (beyin damarlarında tıkanıklık) gibi terimlerin de kullanıldığını belirterek, özellikle ani konuşma bozukluğu, yüzde kayma, kol veya bacakta güçsüzlük gibi belirtilerin dikkate alınması gerektiğini hatırlattı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022 Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre, 15 yaş ve üzeri nüfusun son bir yıl içinde inme geçirme oranı yüzde 1 olarak kaydedildi. Bu oran, her 100 kişiden birinin inme riskiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.
TÜİK’in 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre ise, Türkiye’deki ölümlerin yaklaşık yüzde 6’sı beyin damar hastalıklarından (serebro-vasküler hastalıklar) kaynaklanıyor. Bu veriler, inmenin hem ölümcül sonuçları hem de uzun dönemli sakatlık riskiyle halk sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu gösteriyor.
Dünya İnme Günü kapsamında bu yılın teması “Her Dakika Değerli; Sen de Farket Hayatın Değişsin” olarak belirlendi. Tema, erken müdahalenin önemini vurguluyor. Çünkü inme geçiren bir kişide beyne kan akışının her dakikalık kesintisi, milyonlarca beyin hücresinin ölmesine neden oluyor.
Sağlık yetkilileri, inmenin önlenebilir bir hastalık olduğuna dikkat çekerek; sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigara ve alkol kullanımından kaçınma, tansiyon ve diyabet kontrolünün hayati öneme sahip olduğunu belirtti.
Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu; “İnme belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalıdır. Erken tanı ve tedavi, hastanın yaşam şansını artırır ve kalıcı hasar riskini azaltır. Her dakika değerlidir; belirtileri fark ettiğinizde gecikmeden müdahale edilmelidir.”
Sağlık yetkilileri ayrıca, inmenin sadece yaşlılarda değil, risk faktörleri bulunan genç bireylerde de görülebileceğini belirtti. Bu nedenle toplumun her kesiminde farkındalık oluşturmanın önemine değinildi.
Uzmanlar, inmenin en belirgin belirtilerini şu şekilde sıraladı:
Bu belirtilerden biri ya da birkaçı görüldüğünde derhal tıbbi yardım alınması gerektiği vurgulandı.
Her yıl 29 Ekim’de kutlanan Dünya İnme Günü kapsamında ülke genelinde düzenlenen seminerler, bilgilendirme stantları ve farkındalık yürüyüşleriyle toplumun bilinç düzeyinin artırılması hedefleniyor. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü de bu kapsamda çeşitli bilgilendirme etkinlikleri düzenleyerek vatandaşları bilgilendirdi.
Uzmanlar, “İnme, erken fark edildiğinde önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Her dakika değerli, sen de fark et, hayatın değişsin.” mesajıyla çağrı yaptılar.
(ERHAN TAYLAN)