Türk mühendis yaptı: Depremde yıkılan binaları belirliyor, enkaz altında kalanlarla iletişim kuruyor

AFAD tarafından Samsun'da yapılan deprem tatbikatında Türk mühendis Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Geçin tarafından geliştirilen "Akıllı Sensör Teknolojisi Kullanan Deprem İzleme Sistemi" ilk kez denendi. Yıkılan binaya yerleştirilen cihaz, binanın ekseninin kaydığını 120 saniye içinde alıcıya bildirdi. Daha sonra aynı katta sağ kalan kişiyle bağlantı kurularak, yaralılar ve binanın durumu hakkında bilgi alındı. Cihazın deprem kuşağındaki tüm yapıların katlarına yangın tüpü gibi yerleştirilerek afet anında anlık veri ve iletişim aracı olarak kullanılması hedefleniyor.

"İlk kez denendi"
Projeyi tanıtan Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Geçin, "Projemizin adı ‘Akıllı Sensör Teknolojisi Kullanan Deprem İzleme Sistemi.' TÜBİTAK-1001 Ulusal Deprem Araştırma Programları kapsamında desteklenen bir proje. Çalışmamız iki aşamalı: Deprem esnası ve deprem sonrası. Deprem esnasında cihaz saniyeler içerisinde hangi binaların yıkıldığını merkezi sisteme aktarıyor. Afet sonrası ise enkaz altında kalanların seslerini algılayarak, sağlık durumlarını ve canlı sayısını belirliyoruz. Böylece ekipleri doğru yönlendirme imkânı sağlıyoruz" dedi.

"Yangın tüpü gibi zorunlu olmalı"

Cihazın zorunlu hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Geçin, "Nasıl yangın söndürme tüpleri binalarda mecburi ise bu cihazların da her katta olması gerekiyor. Merdiven boşluklarında bulundurulmalı. Bina yıkıldığında cihazlar dağılsa da enkaz haberleşme sistemiyle 20'ye yakın cihaza uzaktan bağlanabiliyoruz. ‘Sesimi duyan var mı?' şeklinde sinyal göndererek enkaz altındaki kişilerle iletişim sağlıyoruz" diye konuştu.

"Günler süren tespit saniyelere inecek"

Mevcut şartlarda büyük depremlerde yıkımın boyutunu anlamanın günler aldığını hatırlatan Geçin, şu bilgileri verdi:
"Normal şartlarda uydulardan alınan görüntülerin işlenmesi, hava koşulları, İHA'ların devreye girmesi gibi sebeplerle hangi binaların yıkıldığının anlaşılması 1 günden fazla sürebiliyor. 6 Şubat depremlerinde de bunu gördük. Oysa bu sistem hayata geçtiğinde saniyeler içerisinde yıkılan bina sayısı tespit edilerek, afet yönetim merkezine aktarılabilecek. Böylece ekipler hızlı ve etkin şekilde yönlendirilecek. Cihazın maliyeti ise 40 katlı bir bina için yaklaşık 25 ila 30 bin TL arasında değişiyor."