Yetkililerden Kurban Bayramı’nda sağlıklı beslenme uyarısı

Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü, Kurban Bayramı’nda sağlıklı beslenme konusunda önemli uyarı ve önerilerde bulundu. Bayramda artan kırmızı et ve tatlı tüketimine dikkat çekilen açıklamada, özellikle şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar, mide ve diyabet hastalarının beslenmelerine özen göstermesi gerektiği vurgulandı.

Bayram sabahı kahvaltının atlanmaması tavsiye edilirken, yağlı etlerin kalp ve şeker hastaları için sakıncalı olabileceği belirtildi. Etlerin sindiriminin zor olduğu ve yeni kesilmiş etlerin birkaç gün bekletilerek haşlama veya ızgara şeklinde pişirilmesinin sağlık açısından daha uygun olduğu ifade edildi.

Pişirme yöntemlerinde haşlama ve ızgaranın tercih edilmesi, kızartmadan kaçınılması gerektiği; etlerin sebzelerle birlikte tüketilmesinin besin çeşitliliği açısından önemli olduğu kaydedildi. Ayrıca, etlerin buzdolabında uygun koşullarda saklanmasının insan sağlığı için kritik olduğu hatırlatıldı. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü, bayramda et tüketirken porsiyon kontrolü, besin gruplarının dengeli dağılımı ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, tüm vatandaşlara sağlıklı ve mutlu bir Kurban Bayramı diledi.

Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü, Kurban Bayramı süresince artan et ve tatlı tüketiminin sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Özellikle kronik rahatsızlığı olan bireylerin dikkatli olması gerektiği vurgulandı. Müdürlük, bayramda sağlıklı beslenme için dikkat edilmesi gerekenleri maddeler halinde açıkladı;

• Bayram sabahı kurban kesme telaşı olanlar kahvaltı öğününü atlayabilmektedir. Mümkün olduğunca kahvaltı yapılmalıdır.
• Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha yüksek olduğu için; kalp-damar hastalığı, diyabet (şeker hastalığı) ve yüksek tansiyonu olan kişiler, Kurban Bayramı'nda yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeli, kısıtlı miktarlarda tüketmeli ve aşırıya kaçmamalıdır.
• Kurban eti nasıl tüketilmeli?
• Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu nedenle özellikle mide-bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini hemen tüketmemeli, buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada pişirme yöntemiyle pişirerek tüketmelidir.
• Genel olarak sakatat tüketimi de artmaktadır. Ancak özellikle kolesterol hastaları ile kalp-damar hastalığı riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır.
• Kurban etlerini nasıl pişirmeliyiz?
• Kurban Bayramı'nda, etin tüketim miktarının yanı sıra pişirme yöntemlerine de dikkat edilmelidir.
• Etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan kaçınılmalıdır. Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi çeşitli "kanserojen maddelerin" oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir.
• Etler iyi kalite proteinin yanı sıra yağ, çeşitli mineraller ve vitaminleri de içermelerine rağmen C ve E vitaminini içermezler. Bu nedenle etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında sebzelerin de tüketilmesi sağlıklı beslenme için gereklidir. Ayrıca besin çeşitliliğinin sağlanması açısından sağlıklı bir yöntemdir.
• Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave yağ eklenmemelidir.
• Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et yemeklerinde kullanılmasından kaçınılmalıdır.
• Etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak ve "kömürleşme" sağlamayacak şekilde ayarlanmalı.
• Yüksek ateş yüzeydeki proteinleri birdenbire katılaştırır ve ısı etin iç kısmına ulaşamaz. Bu nedenle etlerin iç sıcaklığı en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı, etin dış yüzeyinin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır.
• Etler kesinlikle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemeli, bazı zoonoz hastalıkların çiğ veya az pişmiş etlerin yenmesiyle bulaştığı akıldan çıkarılmamalıdır.
• Hayvanların kesilmesi, yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen kuralları ihmal edilmemelidir.
• Kurban etlerini nasıl saklamalıyız?
• Kesilen etlerin korunması ve saklanması insan sağlığı açısından çok önemlidir.
• Kurban etleri, büyük parçalar şeklinde değil, birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda sarılmalı ve buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Bu şekilde hazırlanan etler, buzlukta -2 derecede birkaç hafta, -18 derece derin dondurucuda ise 3-4 ay süreyle saklanabilir.
• Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi bazı "mikroorganizmalar" için üreme ortamı oluşturur ve bu da sağlığımızı tehdit eder. Çözünen et hemen pişirilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır.
• Etlerin, "oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil", yine buzdolabının alt bölmesinde çözünmesi sağlanmalıdır. Derin dondurucuda saklanan etin buzdolabının sebzelik kısmının üstüne konularak çözünmesi beklenebilir. Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözünme, oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirmektedir.
• Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalıdır.
• Bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et tüketirken çeşitlilik yaratmak için, diğer besin grupları olan ‘süt (süt, yoğurt, ayran, peynir vb)grubu’, ‘ekmek (tahıl; makarna, bulgur, pirinç ) grubu’, ‘sebze grubu’ ve ‘meyve grubu’ ile aynı öğünde birlikte tüketmeye özen gösterilmelidir.