2025 yılına girilirken otomotiv sektörünün en çok merak edilen konularından biri “hurda araç indirimi” oldu. Hükümetin gündeminde yer alan yeni düzenlemeyle, 25 yaş ve üzeri araçların trafikten çekilmesi karşılığında vatandaşlara ÖTV indirimi veya muafiyeti sağlanması planlanıyor. Düzenlemenin, hem çevre dostu araç kullanımını artırması hem de yerli otomotiv üretimini desteklemesi hedefleniyor.
Hurda araç indirimi, yaşını doldurmuş veya ekonomik ömrünü tamamlamış araçların trafikten çekilmesi karşılığında, araç sahiplerine yeni araç alımlarında vergi indirimi veya ÖTV muafiyeti sağlayan bir teşvik sistemidir. Türkiye’de geçmiş yıllarda da benzer teşvikler uygulanmış, özellikle 2018–2019 dönemlerinde hurda araçlarını teslim eden vatandaşlar ÖTV indirimiyle yeni araç alabilmişti.
2025 yılı itibarıyla yeniden gündeme gelen düzenleme, sadece bireysel araç sahiplerini değil; otomotiv, çevre ve enerji sektörlerini de yakından ilgilendiriyor. Amaç; trafikteki yaşlı araçların neden olduğu hava kirliliğini azaltmak, çevre dostu yeni araçların kullanımını teşvik etmek ve yerli otomotiv üretimini desteklemek.
Henüz yasalaşmamakla birlikte TBMM gündemindeki tekliflere göre, 25 yaş ve üzeri araçlar hurda teşvikinden yararlanabilecek. Bu araçların trafikten tamamen çekilmesi ve hurda belgelerinin yetkili tesislerden alınması gerekecek.
Yeni alınacak aracın Türkiye’de üretilen bir model olması, yani “yerli üretim” niteliği taşıması da temel koşullardan biri olarak öne çıkıyor. Bu maddeyle hem TOGG, hem de yerli üretim yapan diğer otomobil markalarının desteklenmesi hedefleniyor.
Hurda araç indirimi düzenlemesi yasalaştığında, hurda belgesi sunan vatandaşlara Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti veya indirim sağlanacak. Bu oranın %10 ila %25 arasında değişmesi bekleniyor.
Ayrıca bazı teklifler, 3 ve üzeri çocuğa sahip aileler için ek indirim uygulanmasını öneriyor. Bu özel uygulama, “İlk Arabam Yerli Otomobil Aile Destek Programı” kapsamında değerlendiriliyor.
Yani hurda indirimi yalnızca çevresel ve ekonomik bir teşvik değil; aynı zamanda aile destek politikalarıyla da bağlantılı bir sosyal uygulama olarak görülüyor.
Henüz resmi başvuru tarihi açıklanmasa da geçmiş uygulamalara benzer bir sistemin yürürlüğe girmesi bekleniyor. Buna göre vatandaşlar;
Başvuru işlemleri e-Devlet entegrasyonu ile dijital ortamda da yapılabilecek. Bu sayede vatandaşlar süreçleri daha hızlı ve şeffaf biçimde takip edebilecek.
Yeni teşvik sisteminin en dikkat çeken yönlerinden biri, yerli üretim şartı. TBMM’ye sunulan taslağa göre, sadece yerli üretim oranı belirli seviyenin üzerinde olan araçlar bu indirimden yararlanabilecek.
Bu yaklaşım, Türkiye’nin yerli otomotiv markalarını güçlendirmeyi hedefliyor. Özellikle TOGG’un yanı sıra Bursa, Kocaeli, Sakarya ve İzmir gibi illerde üretim yapan markaların bu süreçte ön plana çıkması bekleniyor.
Türkiye’de yaklaşık 5 milyondan fazla aracın 20 yaşın üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu araçlar hem yakıt tüketimini artırıyor hem de trafik güvenliği açısından risk oluşturuyor.
Hurda teşvikiyle bu araçların trafikten çekilmesi;
Ekonomistler, teşvikin uygulanması durumunda 2026 yılına kadar 200 binden fazla yeni araç satışını tetikleyebileceğini öngörüyor.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, konuyla ilgili yaptığı açıklamada “Hurda araç yasası artık bir zorunluluk haline geldi. Hem çevre hem ekonomi hem de trafik güvenliği açısından bu düzenlemenin hızla yasalaşması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Palandöken ayrıca, özellikle ticari araç sahiplerinin de bu kapsama alınması gerektiğini belirtti. Bu öneri, taksi, minibüs ve kamyonet sahiplerinin de hurda teşvikinden yararlanabilmesini gündeme getiriyor.
Hurda araç teşviki sadece Türkiye’ye özgü bir uygulama değil. Almanya, Fransa, ABD ve Güney Kore gibi birçok ülkede benzer sistemler yıllardır başarıyla uygulanıyor.
Örneğin Almanya, 2009 yılında başlattığı “Abwrackprämie” programı ile 9 yaşın üzerindeki araçlarını hurdaya çıkaran vatandaşlara 2.500 Euro’ya kadar destek sağlamıştı. Bu uygulama, hem otomotiv satışlarını canlandırmış hem de çevre kirliliğini önemli ölçüde azaltmıştı.
Türkiye’nin de 2025 sonrası dönemde benzer bir ekonomik ivme yakalaması bekleniyor.
Şu an için hurda araç indirimi düzenlemesi Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda değerlendirme aşamasında. 2025 sonu veya 2026 başında yasalaşması bekleniyor.
Mevzuatın kabul edilmesiyle birlikte Resmî Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmesi planlanıyor. Başvuru ve uygulama detayları da Ticaret Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından duyurulacak.
2025 hurda araç indirimi düzenlemesi, Türkiye’nin hem ekonomik hem çevresel hedeflerine hizmet eden çok boyutlu bir proje niteliğinde. Yeni sistem, yerli otomotiv üretimini desteklerken, trafikteki eski araçların neden olduğu kirlilik ve riskleri azaltmayı hedefliyor.
Yasa yürürlüğe girdiğinde, hem bireysel kullanıcılar hem de ticari araç sahipleri için önemli bir fırsat doğacak. Türkiye, bu sayede sürdürülebilir ulaşım politikaları konusunda Avrupa standartlarına bir adım daha yaklaşacak.
1. Hurda araç indirimi kimleri kapsıyor?
25 yaş ve üzeri araç sahipleri, hurda teşviki kapsamında trafikten çekilen araçları için yeni araç alımında ÖTV indirimi veya muafiyeti elde edebilecek.
2. Hurda araç indirimi ne kadar olacak?
Yasalaşması beklenen teklife göre ÖTV indiriminin oranı %10 ile %25 arasında değişecek. Bu oran, araç türüne ve motor hacmine göre farklılık gösterebilir.
3. Hurda araç teslimi nasıl yapılacak?
Araç sahipleri, araçlarını lisanslı geri dönüşüm merkezlerine teslim edecek. Hurda teslim belgesi ve trafikten çekme belgesi alınarak yeni araç alımında kullanılacak.
4. Hurda araç indirimi için son tarih ne olacak?
Yasa çıktıktan sonra uygulamanın en az 12 ay boyunca devam etmesi öngörülüyor. Net tarih, Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelikte belirtilecek.
5. Hurda teşvikinden ticari araç sahipleri de yararlanacak mı?
Evet. Mevcut taslakta ticari araçların da teşvik kapsamına alınması planlanıyor. Bu sayede taksi, minibüs ve kamyonet sahipleri de yararlanabilecek.
6. Hurda araç indirimi yerli otomobiller için mi geçerli olacak?
Yeni düzenlemede yerli üretim araçlara öncelik verilmesi bekleniyor. Ancak bazı modellerde ithal araçlar için de kısmi destek sağlanabilir.
7. Hurda indirimi başvurusu e-Devlet üzerinden yapılabilecek mi?
Evet. Başvuruların dijital ortamda yapılabilmesi için e-Devlet entegrasyonu üzerinde çalışmalar sürüyor. Bu sayede belgeler çevrim içi şekilde iletilebilecek.
8. Hurda araç teşviki hangi bakanlık tarafından yürütülecek?
Programın koordinasyonundan Ticaret Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı sorumlu olacak. Uygulama ve denetim süreçleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenecek.
(Fotoğraf: ChatGPT)
(HABER MERKEZİ)
İsmetpaşa Mah. Demircioğlu Cad.
No:103 Merkez / Çanakkale
+90 286 212 91 91, +90 286 212 91 92
+90 533 022 68 98
