Altın, özellikle ekonomik belirsizlik dönemlerinde yatırımcıların güvenli liman aracı olarak öncelikli tercihlerinden biridir. Türkiye gibi enflasyonun ve döviz kurundaki oynaklığın yüksek olduğu ülkelerde gram altın, küçük yatırımcıdan büyük yatırımcıya kadar geniş bir kesim için hem tasarruf hem de değer saklama aracı olarak öne çıkmaktadır. Son dönemde Kapalıçarşı gram altın fiyatlarının hareketliliği yatırımcıların yakından takip ettiği konular arasında. Aşağıda, Kapalıçarşı gram altın fiyatlarının güncel durumu, banka alım-satım kurları ve fiyatı etkileyen temel faktörler incelenmektedir.
Son (14:30): 4.896,03 TL – %-0,48 azalış ile 23,61 TL düşüş
Aşağıda bazı bankaların gram altın alım-satış fiyatları, makas (alış-satış farkı) ve bu farkın yüzdesel değeri yer alıyor:
Gram altın, adından da anlaşılacağı üzere 1 gramlık külçe altın demektir. Türkiye’de İstanbul Altın Rafinerisi gibi kuruluşlar tarafından 0,5, 1, 2,5, 5, 10, 20, 50 ve 100 gram gibi standart ağırlıklarda sertifikalı olarak üretilmektedir. Saflık derecesi önemli bir kriterdir: 24 ayar altın (yaklaşık %99,5 veya daha yüksek saflık) ve 22 ayar altın (yaklaşık %91,6 saflık) gibi farklı ayarlarda üretilir.
Gram altın yatırım aracı olarak küçük bütçeli yatırımcılar için daha erişilebilir olup; doğrudan nakde çevrilmesi, saklanması ve bozdurulması nispeten kolaydır. Ayrıca altının ons fiyatı ve döviz kurları gram altın fiyatını doğrudan etkileyen unsurlardır.
Döviz kuru hareketleri: Özellikle USD/TRY paritesi gram altın fiyatının belirlenmesinde doğrudan etkilidir. Dolar yükselince maliyet artar, gram altın TL bazında değer kazanır.
Ons altın fiyatı: Uluslararası piyasalarda altının ons fiyatındaki değişim, Türkiye’ye ithal maliyetleri üzerinden gram altın fiyatını etkiler.
Enflasyon ve faiz politikaları: Yüksek enflasyon beklentisi veya faiz indirimi, altına olan talebi artırır; bu da gram altın fiyatını yukarı yönlü etkileyebilir.
Talep ve arz durumu: Kuyumculuk, takı ihtiyacı, ihracat ihtiyaçları ve merkezi yapılar (merkez bankalarının altın politikaları gibi) arz-talep dengesini etkiler.
Küresel ve bölgesel jeopolitik riskler: Siyasi belirsizlikler, uluslararası krizler, savaş ve doğa felaketleri gibi durumlar yatırımcıları güvenli liman arayışına yönlendirir.
Gram altın, doğrudan nakde çevrilebilir olması nedeniyle likit bir yatırım aracıdır; acil nakit ihtiyacı olanlar için kolay bozdurulabilir. Tasarruf aracı olarak uzun vadeli korunmuş değer sağlar. Özellikle TL’nin değer kaybetme eğiliminde olduğu dönemlerde gram altın enflasyona karşı bir koruma unsuru olarak görülür.
Hediyelik değer taşır: evlilik, doğum, özel günler gibi durumlarda hediye olarak sık tercih edilir. Alternatif finans enstrümanları içinde risk ve getiri profilini değerlendirmek önemlidir.
Kapalıçarşı gram altın bugün lerden biri olan 4.896,03 TL seviyesine gerilerken; haftalık artış %4,04, aylık değişim ise %11,19 olarak görülüyor. Yıllık bazda ise değer kazancı %75,21 düzeyinde. Yatırımcıların dikkat etmesi gereken makas farkları, banka kurlarındaki yüksek spreadler ve alış-satış arasındaki farklar.
Önümüzdeki dönemde; döviz kurunda olası yükselişler, küresel altın fiyatlarının ons bazında yönü, Türkiye Merkez Bankası’nın politika faiz kararları ve iç talebin seyri gram altın fiyatlarının yönünü belirleyecek en kritik unsurlar olacak.
(ERHAN TAYLAN)