TÜİK tarafından yayımlanan 2024 yılı Muhtemel Eğitim Süresi verilerine göre Türkiye genelinde 17,2 yıl olarak hesaplanan muhtemel eğitim süresi, Çanakkale için 17,7 yıl olarak belirlendi. TÜİK'in 2024 MES verileri, Çanakkale'nin eğitimde cinsiyet eşitliği konusunda da öncü iller arasında olduğunu ortaya koydu. Kentin MES değeri 17,7 yıl olarak belirlenirken, kadınların muhtemel eğitim süresi 18,4 yıl ile erkeklerin (17,0 yıl) önüne geçti. Çanakkale, kadın lehine gelişen 1,08'lik cinsiyet eşitliği endeksiyle de ülke sıralamasında ilk on il arasında yer almayı başardı.
MES Nedir?
Muhtemel eğitim süresi (MES), en genel tanımıyla; eğitim hayatına başlayan bir bireyin, eğitimde geçirmesi muhtemel örgün eğitim süresini ifade etmektedir. Birleşmiş Milletler tarafından Türkiye dâhil olmak üzere tüm ülkeler için ülkeler düzeyinde yayımlanan MES, ulusal politikalara da yön verebilecek şekilde il düzeyinde resmi istatistik olarak üretilerek bu haber bülteni ile yayımlanmaktadır.
Muhtemel eğitim süresi 2024 yılında 17,2 yıl oldu
Türkiye'de ilkokula başlama çağındaki bir bireyin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar eğitim hayatında geçirmesi muhtemel süre 2024 yılında 17,2 yıl oldu.
İlkokul çağındaki bir bireyin ortaöğretimi tamamlayana kadar eğitimde geçirmesi muhtemel süre 11,9 yıl, okul öncesi eğitimde ise 1,5 yıl olarak hesaplandı. Çanakkale’de ise bu süre 2,1 yıl olarak hesaplandı.
MES 2024 yılında %3,4 azaldı
İlkokula başlama çağındaki bir bireyin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar eğitim hayatında geçirmesi muhtemel süre bir önceki yıla göre toplamda %3,4 azaldı.
MES, erkeklerde 2023 yılına göre %3,8'lik azalış ile 16,7 yıl olurken, kadınlarda %3,0'lık azalış ile 17,6 yıl oldu.
MES en yüksek değerine Karabük ve İstanbul'da ulaştı
2024 yılında, il düzeyinde en yüksek muhtemel eğitim süresi 19,0 yıl ile Karabük ve İstanbul'da gerçekleşti. Karabük ve İstanbul'u, 18,9 yıl ile Bayburt, 18,6 yıl ile Ankara, 18,5 yıl ile Rize, Erzincan ve Tunceli izledi. Çanakkale’nin muhtemel eğitim süresi ise 17,7 yıl.
Muhtemel eğitim süresi en düşük olan iller 14,4 yıl ile Şanlıurfa ve Şırnak olurken, bu illeri sırasıyla 14,6 yıl ile Muş, 14,7 yıl ile Ağrı ve 15,2 yıl ile Mardin izledi.
En yüksek MES değerleri erkeklerde Bayburt, kadınlarda Tunceli'de gerçekleşti
Türkiye genelinde MES, 2024 yılında kadınlar için 17,6 yıl, erkekler için ise 16,7 yıl oldu. Kadınlarda en yüksek MES değeri 19,7 ile Tunceli'de, erkeklerde ise 18,8 ile Bayburt'ta gerçekleşti. Erkeklerde Bayburt'u 18,5 ile Karabük, 18,4 ile İstanbul, 18,3 ile Erzincan ve 18,1 ile Ankara izlerken; kadınlarda Tunceli'yi 19,6 ile Karabük ve İstanbul, 19,2 ile Ankara ve 19,1 ile Rize izledi. Çanakkale’de kadınlar için MES değeri 18,4 olurken; erkekler için bu oran 17,0.
Muhtemel eğitim süresinin erkeklerde en düşük olduğu il 14,3 ile Ağrı oldu. Ağrı'yı, sırasıyla 14,5 Şırnak, 14,6 ile Muş ve Şanlıurfa ve 15,1 ile Mardin takip ederken; MES'in en düşük olduğu iller kadınlarda; 14,1 ile Şanlıurfa, 14,4 Şırnak, 14,5 ile Muş, 15,1 Ağrı ve 15,3 ile Mardin oldu.
Cinsiyet eşitliği endeksi 2024 yılında da kadınlar lehine arttı
MES kapsamında cinsiyet eşitliği endeksi, kadın MES değerinin erkek MES değerine oranı ile hesaplanır. ISCED 1-8 kademesinde (ilkokul-yükseköğretim) MES kapsamında cinsiyet eşitliği endeksi 2024 yılında 1,05 oldu. 2018 yılında 0,97 olan endeks, 2024 yılında 0,08 puanlık artış göstererek kadınlar lehine değişim göstermeye devam etti.
Endeksin en yüksek olduğu beş il sırasıyla 1,14 ile Iğdır, 1,12 ile Tunceli, 1,10 ile Bartın, 1,09 ile Çankırı ve Karaman oldu. Çanakkale, Ardahan, Zonguldak, Kastamonu ve Artvin 1,08 ile bu illeri takip ediyor.
Cinsiyet eşitliği endeksinin en düşük olduğu iller ise sırasıyla 0,96 ile Şanlıurfa, 0,97 ile Bitlis ve Siirt, 0,99 ile Erzurum ve Muş oldu.
(HADİYE AYŞE İRİM)