Ün’den kooperatifçilere altın değerinde tavsiyeler

Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (ORKOOP) Teftiş Kurulu Başkanı Mustafa Ün ile bugün Çanakkale ve Çevre Köyleri Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifleri Birliği tarafından Çanakkale Ticaret Borsasında düzenlenen Kooperatifçilik Eğitimi sonrasında kısa bir röportaj yaptık. Ün ile kooperatifçilikte yapılan temel hatalar, yönetim kurullarının cezai sorumlulukları ve yeni başlayanlar için altın değerindeki tavsiyeler hakkında yaptığımız sohbetimiz ile sizi baş başa bırakıyoruz.

Sayın Ün, uzun yıllardır kooperatifçilik alanında hem denetim hem de eğitim tarafında çok önemli çalışmalar yürütüyorsunuz. Eğitimlerde katılımcılardan size en çok hangi sorular geliyor? İnsanlar bu alanda en çok nerede hata yapıyorlar?

Mustafa Ün: Gözlemlerime dayanarak şunu söyleyebilirim; en çok yanlış yapılan husus, kişilerin kendi sorumluluklarını tam olarak kavrayamamasıdır. Bu çok kritik bir nokta. Verdiğimiz eğitimlerin temel amacı da yönetim ve denetim kurulu üyelerinin bilmeden hatalı duruma düşmelerinin önüne geçmektir.

"Sorumlu duruma düşmek" dediniz. Bu durumun ne gibi yasal karşılıkları var?

Mustafa Ün: Şunu unutmamak gerekir; yönetim kurulu üyeleri bu görevleri sırasında adeta bir devlet memuru gibi değerlendirilir ve herhangi bir suç oluşması durumunda devlet memuru gibi ceza görürler. Yani daha ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler. Hem cezai hem de mali sorumluluklar oldukça ağırdır. İşte yasa koyucu, bu ağır sorumlulukların ve mağduriyetlerin şimdiden önüne geçmek için bu eğitimleri zorunlu kıldı.

Kooperatifçilik dünyasına yeni adım atan, bu konuda hiçbir bilgisi olmayan genç bir insana vereceğiniz ilk tavsiye ne olurdu?

Mustafa Ün: Çok net bir tavsiyem olur: Kooperatifin kabul ettiği ana sözleşme hükümlerini bilmesi yeterli ve en büyük öğretici olur. Çünkü kooperatif ana sözleşmesi, tüm ortakları bağlayan temel metindir; tabiri caizse kooperatiflerin "anayasası" gibidir. Bu hükümleri içselleştirmek, kooperatifçilikte atılacak ilk ve en doğru adımdır. Eğer bu ilk adım doğru atılırsa, süreçteki tüm kararlar da o derece sağlıklı olur.

Mustafa Ün Kimdir?

1956 Ankara Elmadağ doğumlu olan Mustafa Ün, eğitim hayatını Ankara Ticaret Lisesi ve Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi (İktisat Bölümü) ile tamamladı. Çalışma hayatına 1978 yılında Maliye Bakanlığı’nda Devlet Bütçe Uzman Yardımcısı olarak başlayan Ün, kariyerinin büyük bölümünü kooperatifçilik üzerine inşa etti.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde Kooperatifler Kontrolörü, Daire Başkanı ve Genel Müdür Yardımcılığı gibi üst düzey görevlerde bulundu. 1997-1998 yılları arasında Paris’te "Yapı Kooperatiflerinde Denetim" konusunda incelemeler gerçekleştirdi. Ticaret Bakanlığı bünyesinde Başmüfettiş olarak şirket, kooperatif, oda ve borsa gibi pek çok alanda denetimler yürüttü.

43 yılı aşan devlet hizmetini disiplin cezası almadan tamamlayan Ün, 2021 yılında emekli oldu. 13 Mayıs 2022 tarihinden bu yana ORKOOP Teftiş Kurulu Başkanı olarak görevine devam etmektedir.