ÇOMÜ’nün katkılarıyla Çayönü Tepesi’nde 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı

Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yer alan ve dünya arkeoloji literatüründe Neolitik Dönem’in en önemli yerleşimlerinden biri olarak kabul edilen Çayönü Tepesi’nde 2025 yılı kazı çalışmalarında sekiz mezar gün yüzüne çıkarıldı.

Mayıs ayından bu yana T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle sürdürülen kazılar, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriliyor.

Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan birinin Neolitik Dönem’e (MÖ 9000–8800), diğer yedisinin ise İlk Tunç Çağı II’ye (MÖ 2950–2900) ait olduğu belirlendi. Konuya ilişkin bilgi veren Doç. Dr. Sarıaltun şu ifadeleri kullandı; “Neolitik Dönem’e ait mezar, Kanallı Yapılar Evresi’ne ait bir yapının batı kenarında basit bir gömü şeklinde ortaya çıkarılmıştır. İlk Tunç Çağı II dönemine tarihlenen diğer mezarlar ise gömü biçimleri açısından farklılık göstermektedir: üçü basit toprak, ikisi küp, diğer ikisi ise taş kapaklı ve sandık tipi mezar olarak belgelenmiştir.”

Mezarların içinde dokuz adet tüm kap ölü hediyesi olarak bulunurken, çevresinde sembolik anlam taşıyan iki adet “hediye çukuru” tespit edildi. Çukurlardan biri boşken, diğerinde dış mezar hediyesi olarak beş adet tüm kap yerleştirildi.

Elde edilen bulgular, Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik Dönem’de değil, aynı zamanda İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü gelenekleri açısından önemini koruduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısı hakkında bilimsel açıdan önemli veriler sunuyor. Kazılar, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin bilimsel katkılarıyla, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşların desteğiyle sürdürülüyor.